با اطمینان خاطر می‏توان گفت که یکی از بنیانهای زیست محیطی ایران و تمدن آن تناوب‏ فصول و پستی و بلندیهاست،تناوبی که در تابستان کوهها را دلپذیر و فرحبخش می‏سازد و در *یخچال متشکل از دو کلمه یخ و چال،در واقع جایی است که یخ در آن درون چاهی نگهداری می‏شود.در ناحیهء کرمان این یخچالها را یخدان نیز می‏نامند.کلمه‏ای مرکب از دو کلمهء یخ و دان«صندوق».

زمستان کویرها و بیابانها را مهربان و قابل تحمل.آب در کوهساران خنک که غالبا نزدیک است،دور از دسترس نیست.ایران سرزمین کوهپایه‏هاست.تمدن ایران با کارآیی تمام آنچه را دست طبیعت‏ نقاشی کرده رشد و توسعه داده است.شهرها و روستاهای حواشی دشت کویر و صحرای لوت مؤید این ادّعا هستند.در آنها فنون کشت و عملکردهای اجتماعی به کار گرفته شده حاکی از توفیق انسان‏ در آبادسازی زمینهای خشک است و گواه پیروزی او بر گرمای طاقت‏فرسا،چراکه در استفاده از زمین با ظرافت و هشیاری تمام رفتار شده است.